Het belang van emotionele intelligentie op het werk

Emotionele intelligentie is het vermogen om je emoties te begrijpen en ermee om te gaan. De vaardigheden die bij emotionele intelligentie horen zijn: zelfbewustzijn, zelfregulering, motivatie, empathie en sociale vaardigheid. Het is recent een beetje een modekreet binnen human resources-afdelingen over de hele wereld, maar onderzoekers spreken zich uit en zeggen dat het tijd is om emotionele intelligentie serieus te nemen. Het accepteren van de nuances van menselijke emotie op het werk heeft praktische voordelen, zoals betere samenwerking tussen werknemers en een gelukkiger werkomgeving, volgens Rex Huppke. Zijn argument: we zijn elke dag mens, niet alleen buiten kantoortijden.

Waar is emotionele intelligentie goed voor?

Binnen veel stromingen in de psychologie is er een levendig debat gaande over hoe de hersenen werken. Daniel Goleman, vooraanstaand gedragswetenschapper, zegt: “het deel van de hersenen dat emotionele en sociale intelligentie faciliteert is het laatste hersencircuit dat de anatomische volwassenheid bereikt. Door neuroplasticiteit vormen de hersenen zich op basis van herhaalde ervaringen.” Goleman zegt verder dat dit systematisch aan kinderen moet worden aangeleerd. “100 scholen hebben hiermee een proef gedaan en zij zagen een vermindering van a-sociaal gedrag, meer pro-sociaal gedrag en betere academische prestaties,” aldus Daniel Goleman.

Het is dus duidelijk dat emotionele intelligentie een positieve invloed heeft - zowel buiten als tijdens kantooruren.

 Omgaan met onze emoties

Een betreurenswaardige trend, vooral in de westerse samenleving, is het onvermogen om menselijke emoties volledig te begrijpen en ermee om te gaan. Deze trend beïnvloedt ook andere aspecten van ons leven, waaronder ons werk. Emoties worden vaak aan de kapstok achtergelaten als men op het werk aankomt. Dit heeft een verwoestend effect, niet alleen op bedrijven maar ook op werknemers - van administratief medewerker to CEO. We zijn tenslotte emotionele mensen. Maar bedrijven zijn aan het veranderen en beginnen nu uitgebreide individuele roosters en nieuwe diensten aan te bieden (sommige zorgpolissen dekken nu ook geestelijke gezondheidszorg) om goed voor hun personeel te zorgen. In het verlengde hiervan worden ook psychologen aangetrokken voor HR teams: een goed begrip van je personeelsbestand en het aanbieden van nuttige trainingen heeft direct invloed op de relatie tussen werkgever en werknemer.

 Wat zijn de aspecten van emotionele intelligentie?

Laten we voor elk aspect een contextuele definitie geven.

Zelfbewustzijn draait om jezelf begrijpen: kennis van je sterke en zwakke punten, drijfveren, waarden en het effect dat je op anderen hebt - eigenlijk alles voor een goede intuïtie. In de praktijk ziet dit eruit als zelfvertrouwen en een behoefte aan constructieve kritiek. Als je een manager bent, weet je misschien dat krappe deadlines je slechtste eigenschappen naar boven halen. In dat geval zou een zelfbewuste en emotioneel intelligente manager zijn of haar tijd goed inplannen en het werk ruim voor de deadline afmaken.

Zelfregulering is het vermogen om storende impulsen en gevoelens te beheersen en om te buigen. Denk aan betrouwbaarheid, integriteit en goed omgaan met verandering. Het is zorgen dat emoties je niet in de weg zitten, je positieve emoties bewust inzetten en je gevoelens in lijn brengen met je passies. Een voorbeeld: als een team een slechte presentatie levert, moet de leider de neiging om boos uit te vallen, onderdrukken. In plaats daarvan kan hij of zij de mogelijke redenen voor deze teleurstellende prestatie overwegen, de gevolgen uitleggen aan het team en samen op zoek gaan naar oplossingen.

Motivatie is het genieten van een prestatie als doel op zich. Een passie voor het werk dat je verricht, optimisme en de energie om te verbeteren zijn de hoofdkenmerken van een emotioneel intelligent en gemotiveerd persoon.

Empathie is begrijpen hoe andere mensen op emotioneel gebied in elkaar zitten. Rekening houden met de gevoelens van anderen, vooral als je beslissingen neemt. Een aantal kenmerken van empathie zijn: expertise in het aanwerven en behouden van toptalent, het vermogen om ontwikkeling teweeg te brengen in andere mensen en gevoel voor culturele verschillen. Stel dat een consultant en zijn of haar team een voorstel doen aan een buitenlandse potentiële klant. In dit geval is de klant Japans. Na de presentatie blijft de klant stil. Het team interpreteert dit als afkeuring. De consultant merkt echter aan de lichaamstaal dat de klant interesse heeft, zet de vergadering voort en het team krijgt de opdracht. Dat is empathie.

Tenslotte: sociale vaardigheid is het opbouwen van een band met anderen om hen in een bepaalde richting te bewegen. Denk hierbij aan invloed uitoefenen.

Hoe vergroot ik mijn emotionele intelligentie?

Lucyna Bolin, Manager Talentontwikkeling bij PageGroup, zegt dat het belangrijk is om “jezelf te evalueren, en open te staan voor zelfevaluatie. Vraag je je eens af waar je staat voor elk van de 5 onderdelen. Vraag anderen om feedback, doe aan zelfreflectie en wees eerlijk tegen jezelf.” Het is duidelijk dat we allemaal emotioneel intelligent zijn, maar we moeten meer tijd uittrekken om onszelf te evalueren en aan onze emoties te werken. Net als bij andere dingen vergt dit wat oefening, maar zelfs kleine stappen kunnen een groot verschil maken. Je moet net zo regelmatig aan je competenties werken als aan je spieren, zodat ze beter worden.

“Ik heb emotionele intelligentie toegevoegd aan ons trainingsprogramma voor managementontwikkeling, want als we deze belangrijke informatie aan onze managers kunnen doorgeven, zal het door het hele bedrijf effect hebben. Het doel hiervan is dat mensen beter in hun vel zitten als manager en hun teams beter zullen leren kennen en begrijpen. Het is mooi om een effectieve manager te zijn, maar het is essentieel om jezelf te ontwikkelen - alleen dan kan iemand een goed leider zijn.”

Kijk maar eens naar leiders bij de meest succesvolle bedrijven: het is duidelijk dat zij de belangrijkste onderdelen van emotionele intelligentie allemaal in grote mate bezitten en laten zien. Het is belangrijk om te onthouden dat het een scala aan vaardigheden betreft. Over het algemeen hebben vrouwen meer emotionele empathie: aanvoelen hoe iemand zich op het moment voelt, omgaan met relaties tussen mensen en groepen. Goleman ziet in het verband tussen emotionele intelligentie en leiderschap verschillen tussen mannen en vrouwen, maar is ervan overtuigd dat mensen de vaardigheden die ze nodig hebben verzamelen naarmate zij zich ontwikkelen.

Heeft emotionele intelligentie een verschil gemaakt op de werkvloer?

Elke dag nemen we emotioneel geladen beslissingen. We hebben het gevoel dat plan A beter is dan plan B, en maken soms keuzes op basis van onze emoties of een onderbuikgevoel. Als we de herkomst en bron van deze emoties begrijpen, vooral in teamverband, raken we beter op elkaar afgestemd. In een tijd van globalisering is emotionele intelligentie belangrijker dan ooit; teams zijn internationaal en intercultureel, waardoor de complexiteit van emotionele interacties en de manier waarop zij tot uiting komen, toeneemt. Uiteindelijk draait emotionele intelligentie op het werk om begrip, zelfexpressie en -beheersing, goede verhoudingen en het oplossen van problemen onder druk.

 De voordelen van emotionele intelligentie op het werk

Gary Yukl, vooraanstaand onderzoeker op het gebied van leiderschap, is het hiermee eens en zegt: “Zelfbewustzijn maakt het makkelijker om te begrijpen wat we zelf nodig hebben en hoe we zullen reageren op bepaalde situaties. Dat stelt ons in staat om alternatieve oplossingen te bekijken.”

Bolin: “Het begint bij jezelf. Management gaat niet over één aspect; we moeten rekening houden met vele andere zakelijke aspecten. Maar als we beginnen met het ontwikkelen van ons zelfbewustzijn, kunnen we anderen effectiever managen. Management draait ook niet per se om onmiddellijk leiding geven aan anderen. Als iemand promotie maakt naar een manager-rol denkt hij vaak dat hij nu leiding moet geven aan anderen. Maar het gaat er juist om dat hij eerst leiding geeft aan zichzelf, en dat kan alleen met meer zelfbewustzijn.” Managers moeten inzien hoe zij in bepaalde situaties zullen reageren. Daarom is het belangrijk om met uzelf als basis te beginnen en van daaruit verder te bouwen. We splitsen dit op in drie gebieden: het leiden van het bedrijf, het leiden van jezelf en het leiden van anderen. Het belangrijkste aspect is hierbij het leiden van jezelf.”

Als je wil dat emotionele intelligentie effect sorteert, moet je bij jezelf beginnen. Je kunt het welzijn, de ontwikkeling en het zelfbewustzijn van anderen niet begrijpen en verbeteren totdat je begrijpt hoe je zelf op emotioneel vlak in elkaar zit. Vaak worden leiders gekenmerkt door hun emotionele intelligentie, en die vaardigheden helpen bij de ontwikkeling van een effectievere werkomgeving.

Kijk hier voor meer advies