De invloed van robots op ons werk

Zal de toenemende robotisering leiden tot minder banen en meer vrije tijd in de westerse wereld? Er is al veel geschreven over de zogenaamde disruptie van smart factories (Industry 4.0), en over robotisering in het algemeen. Er bestaat bewijs dat suggereert dat de arbeidsmarkt op grote schaal zal veranderen, zeker in vergelijking tot de technische veranderingen die we tot nu toe hebben meegemaakt.

Dat roept evenwel een aantal interessante vragen op: zijn we maatschappelijk en psychologisch voorbereid op de toename van vrije tijd? Wat kunnen we leren van onze eigen sociaaleconomische geschiedenis, bijvoorbeeld van de tijd toen de stoomlocomotief en de elektriciteit werden geïntroduceerd? En hoe zijn we omgegaan met de veranderingen van onze werkplek toen de computer een vaste waarde werd?


 

Ons werk zal op alle niveaus veranderen

Hoewel laaggeschoolde banen als eerste door automatisering worden geraakt, zullen - vanwege de snelle ontwikkelingen op het vlak van Artificial Intelligence (AI) - ook werknemers in de creatieve sector met robotisering te maken krijgen.

Automatisering zal zeker niet alleen een impact hebben op banen waarvoor alleen basisvaardigheden zijn vereist. Ook de meer routinematige taken van hooggeschoolde banen zullen worden overgenomen door robots. De vraag is wat het gevolg van die ontwikkeling zal zijn: zullen werknemers meer tijd kunnen investeren in andere taken die meer intellectuele voldoening geven. Of zullen ze meer tijd moeten investeren in bij- of omscholing om concurrerend te blijven op de arbeidsmarkt? De verwachting is dat het werk efficiënter zal worden uitgevoerd en dat carrières van werknemers zich sneller zullen ontwikkelen.

Nieuwe soorten banen die er binnenkort aankomen

Meer automatisering zal ook leiden tot volledig nieuwe banen en functies. Omdat er altijd een overgangsperiode ligt tussen het moment dat die nieuwe banen hun intrede doen, en de oude banen verdwijnen, is het van belang dat werknemers hun vaardigheden in die tijd bijwerken om succesvol te zijn op de arbeidsmarkt.

Hoewel robots en AI onvermijdelijk een groot aantal van de meer data-gedreven en repetitieve taken op zich zullen nemen, zullen werknemers ook met robots gaan samenwerken om taken efficiënter te kunnen uitvoeren.

Die ontwikkeling zal leiden tot nieuwe soorten banen, waarbij de nadruk ligt op een zo efficiënt mogelijke samenwerking tussen mensen en robots. Daarnaast zullen collega-robots - of "cobots" - worden toegevoegd aan het personeelsbestand en zullen we onze "traditionele" visie op het verschil tussen mens en robot moeten herzien.

Verzet tegen automatisering en robotisering

We zien nu al een opkomend verzet tegen automatisering, en bedrijven zullen in toenemende mate hun rekruteringsproces en HR-beleid moeten rechtvaardigen. Zo zullen we bedrijven steeds vaker gaan beoordelen op de vraag hoeveel menselijke werknemers ze aannemen.

Supermarkten zonder personeel

Moby Mart, een supermarkt die in juni 2017 zijn deuren opende, is een voorbeeld van een volledig geautomatiseerde winkel. Het is een mobiele supermarkt zonder personeel die dagelijks huishoudelijke producten verkoopt, zoals brood, melk en schoonmaakproducten.

Robotdokters

CureSkin is een mobiele app die op basis van artificiële intelligentie huiddiagnoses kan stellen en behandelingen en producten aanbevelen. Het is een voorbeeld van hoe een gedeelte van de rol van dermatologen (de diagnose) geautomatiseerd kan worden. Gebruikers uploaden een foto van hun huid op de app, waar de diagnose wordt gesteld. De app wordt verder aangevuld met een chatservice die de AI voedt en de diagnose verder verbetert.

Machinegeleide creativiteit

Tal van zuurverdiende professionele kwalificaties staan volgens sommigen op het punt van uitsterven. We krijgen allemaal te maken met een toekomst waarin economische productiviteit los staat van werkgelegenheid. Met andere woorden, de economie kan blijven groeien zonder dat het aantal banen toeneemt?

McCann Advertising in Japan stelde in 2016 een artificiële Creative Director aan. De AI geeft antwoorden - bijvoorbeeld op vragen over producten - die gebaseerd zijn op historische data. Het is maar één voorbeeld van hoe automatisering ook hooggeschoolde functies kan vervangen, en hoe data ook creatieve taken kan uitvoeren. Deze ontwikkeling is vooral belangrijk voor rollen die een hoge mate van patroonherkenning vereisen.

Universeel basisinkomen steeds populairder

Politieke antwoorden op automatisering bepalen uiteindelijk hoe de toekomst van ons werk eruit gaat zien. Met het universeel basisinkomen (UBI) dat na verschillende tests, onder andere in IJsland, aan populariteit wint, is het misschien niet meer nodig dat we in de toekomst hetzelfde aantal uren werken.

 

Wat zijn de belangrijkste trends en in welke mate zullen ze ons werk beïnvloeden? We hebben gekeken naar de volgende trends: